clarus

clarus
clārus, a, um, adj. [kindr. with Germ. klar; Engl. clear; cf. clamo], clear, bright (opp. obscurus, caecus; very freq. in all periods, and in all kinds of composition).
I.
Lit.
A.
Relating to the sight, clear, bright, shining, brilliant, etc.
(α).
Absol.:

luce clarā et candidā,

Plaut. Am. 1, 3, 49:

ut mulierum famam multorum oculis lux clara custodiat,

open day, Cic. Leg. 2, 15, 37; cf.:

frequentissimā celebritate et clarissimā luce laetari,

id. Cael. 20, 47:

lumen,

Lucr. 3, 1:

oculorum lumina,

id. 4, 825; cf.:

mundi lumina (i.e. sol et luna),

Verg. G. 1, 5:

oculi,

Cato, R. R. 157, 10:

incendia,

Verg. A. 2, 569:

lucerna,

Hor. S. 2, 7, 48:

scintillae ignis,

Lucr. 6, 163:

fulmina,

id. 6, 84:

vestis splendor,

id. 2, 52:

color,

id. 5, 1258; cf.:

color clarissimus,

id. 2, 830:

candor,

id. 4, 232:

loca,

id. 5, 779 al.:

caelum,

Tac. A. 1, 28:

nox,

id. Agr. 12:

pater omnipotens clarus intonat,

in the clear sky, Verg. A. 7, 141 Serv.; cf. Cic. Arat. 4:

sidus,

Hor. C. 4, 8, 31:

clarissimae gemmae,

Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62; cf.

lapides,

Hor. C. 4, 13, 14:

vitrum,

Ov. M. 4, 355:

purpurarum sidere clarior usus,

Hor. C. 3, 1, 42.—
(β).
With abl.:

speculo,

Plaut. Most. 3, 1, 112 dub.:

argento clari delphines,

Verg. A. 8, 673:

rutilis squamis,

id. G. 4, 93:

ferrugine,

id. A. 9, 582; cf. id. ib. 11, 772 Wagn.:

auro gemmisque corona,

Ov. M. 13, 704; 2, 2; 11, 359:

albo Lucifer exit Clarus equo,

id. ib. 15, 190:

claraeque coruscis Fulguribus taedae,

Lucr. 5, 295 al. —
* 2.
Poet., of the wind (cf.: albus, candidus, and in Gr. lampros anemos; v. Lidd. and Scott under lampros), making clear, i. e. bringing fair weather:

aquilo,

Verg. G. 1, 460 Forbig. ad loc.—
B.
Relating to the hearing, clear, loud, distinct:

clarā voce vocare,

Lucr. 4, 711; Cic. Clu. 48, 134; id. Caecin. 8, 22; Liv. 7, 31, 12; 42, 25, 12; Ov. M. 3, 703:

lectio,

Cels. 1, 2:

clariore voce,

Caes. B. G. 5, 30; cf. Cic. Tusc. 5, 7, 19:

sonor,

Lucr. 4, 567:

clamor,

Plaut. Poen. 5, 3, 27:

plausus,

id. As. Grex. 6:

plangor,

Ov. M. 4, 138:

latratus,

id. ib. 13, 806:

ictus,

id. ib. 2, 625:

strepitus, Suet. Vit. Luc.: vox (opp. obtusa),

Quint. 11, 3, 15; 9, 4, 136 Spald.:

spiritus,

id. 11, 3, 55; cf. id. 11, 3, 41 and 82:

syllabae clariores,

id. 8, 3, 16.—
II.
Trop.
A.
Clear, manifest, plain, evident, intelligible (syn.:

planus, apertus, perspicuus, dilucidus, etc.): vide ut mi haec certa et clara attuleris,

Ter. Hec. 5, 4, 1 Ruhnk.; cf.:

omnia non properanti clara certaque erunt,

Liv. 22, 39, 22:

clara res est, quam dicturus sum, totā Siciliā celeberrima atque notissima,

Cic. Verr. 2, 3, 25, § 61; 2, 5, 38, § 101; id. Tusc. 1, 32, 78:

luce sunt clariora nobis tua consilia,

id. Cat. 1, 3, 6:

id quod est luce clarius,

id. Tusc. 1, 37, 90:

si ea, quae dixi, sole ipso inlustriora et clariora sunt,

id. Fin. 1, 21, 71; id. Div. 1, 3, 6:

caecis hoc satis clarum est,

Quint. 12, 7, 9:

lumen eloquentiae,

id. 3, 8, 65; cf. id. 12, 10, 15; 11, 1, 75:

in narrando (T. Livius) clarissimi candoris,

id. 10, 1, 101 Spald. and Frotsch.:

Massinissam regem post LXXXVI. annum generasse filium clarum est,

Plin. 7, 14, 12, § 61:

somno clarius,

Ov. F. 3, 28:

exempla,

Tac. Or. 8; id. A. 4, 11:

documenta,

id. ib. 6, 22.—
B.
Brilliant, celebrated, renowned, illustrious, honorable, famous, glorious, etc. (cf.: illustris, insignis, eximius, egregius, praestans, nobilis; a favorite epithet, esp. in the sup., like fortissimus, designating the highest praise of the honor-loving Roman; hence, a standing title, at all times, of distinguished public characters, as consuls, proconsuls, pontifices, senators, etc.):

nobilitas,

Plaut. Rud. 4, 2, 28;

opp. to obscurus,

Lucr. 1, 639; so Quint. 5, 10, 26: clari viri atque magni, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66; Cic. Sest. 69, 144:

certe non tulit ullos haec civitas aut gloriā clariores, aut auctoritate graviores,

Cic. de Or. 2, 37, 154:

vir fortissimus et clarissimus,

id. Verr. 1, 15, 44; cf. id. ib. 2, 5, 58, § 153; id. de Or. 1, 45, 198; id. Clu. 48, 134:

exempla clara et inlustria,

id. Div. 2, 3, 8:

pugna clara et commemorabilis,

Plaut. Ps. 1, 5, 111:

pax clarior majorque quam bellum fuerat,

Liv. 10, 37, 4:

animus abunde pollens potensque et clarus,

Sall. J. 1, 3; so,

facundia clara pollensque,

id. ib. 30, 4:

clara et magnifica,

id. ib. 4, 8:

clari potentesque fieri,

id. C. 38, 1:

familia,

Tac. A. 2, 37; 3, 76:

majores,

id. ib. 4, 61: pater si in Equestri gradu clarus, clarior vitricus, Plin. [p. 350] Ep. 2, 13, 4:

clarissimi consules,

id. ib. 7, 33, 8:

generis clarissimus auctor,

Ov. P. 2, 9, 19:

clarissima civitas,

Nep. Thras. 2, 1:

apud Germanicos quoque (Titus),

Tac. H. 2, 77:

scriptores,

id. A. 1, 1.—
(β).
With abl.:

clariores gloriā,

Cic. de Or. 2, 37, 154; v. supra:

arte medicinae,

Quint. 3, 6, 64:

eloquendi suavitate,

id. 10, 1, 83:

sententiis,

id. 10, 1, 90:

Juppiter giganteo triumpho,

Hor. C. 3, 1, 7:

agendis causis,

id. Ep. 1, 7, 47:

Ajax toties servatis Achivis,

id. S. 2, 3, 194:

bello,

Tac. Agr. 29; id. H. 3, 44:

gens memoriā nominis,

id. ib. 1, 67:

Cluvius Rufus eloquentiā,

id. ib. 4, 43.—
(γ).
With in:

in arte tibiarum,

Quint. 2, 3, 3; cf.:

clarissimi in eā scientiā,

Plin. 36, 5, 4, § 11:

in litteris,

Quint. 1, 6, 35:

in agendo,

id. 12, 10, 49:

in foro,

id. 10, 5, 14:

in contionibus,

id. 12, 2, 7; 12, 10, 49.—
* (δ).
With ex:

ex doctrinā nobilis et clarus,

Cic. Rab. Post. 9, 23.—
(ε).
With ob:

ob obscuram linguam,

Lucr. 1, 639:

ob id factum,

Hor. Ep. 2, 2, 32; cf.:

urbs clara ob insignem munimento naturali locum,

Liv. 24, 39, 8.—
(ζ).
With ab:

Trojanoque a sanguine clarus Acestes,

Verg. A. 1, 550.—
(η).
With gen.:

artis ejus,

Plin. 37, 1, 4, § 8.—
2.
As a title:

clarissimus vir,

Cic. Att. 15, 20, 2; cf. id. ib. 14, 11, 1:

clarissimi consules,

Plin. Ep. 7, 33, 8; cf. Dig. 49, 14, 18; Lampr. Elag. 4;

Alex. Sev. 21 al.: permitto tibi vir clarissime Veiento (a senator), dicere,

Plin. Ep. 9, 13, 19; so,

ordo = senatorius,

Vop. Aur. 18 fin.; cf. also Isid. Orig. 9, 4, 12.—
b.
Meton., of the wives of such distinguished public characters:

clarissimae feminae,

Dig. 1, 9, 8.—
c.
In a bad sense, notorious:

minus clarum putavit fore quod de armario quam quod de sacrario esset ablatum,

Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27; 2, 1, 19, § 50; 2, 4, 12, § 29:

ecquid hoc totā Siciliā clarius, ecquid indignius? etc.,

id. ib. 2, 5, 7, §

16: populus (sc. Campanus), luxuriā superbiāque clarus,

Liv. 7, 31, 6.—Hence, adv.: clārē (freq. and class.).
I.
Lit.
1.
Of sight (acc. to I. A.), brightly, clearly:

clare oculis video,

Plaut. Mil. 3, 1, 35:

clare fulgens caesaries,

Cat. 66, 9:

occidere,

of a star, Col. 11, 2, 52.— Comp.:

clarius micare,

Plin. 10, 20, 22, § 43:

nitere,

Stat. S. 4, 1, 4. — Sup.:

clarissime lucere,

Vitr. 9, 4.—
2.
Of hearing (acc. to I. B.), clearly, distinctly, plainly, aloud:

clare recitare,

Plaut. Pers. 4, 3, 30: plaudite, id. Am. fin.; cf. id. Bacch. fin.:

dic,

Ter. And. 4, 4, 15 Ruhnk.:

gemere,

Cic. Att. 2, 20, 3:

res clare enuntiare,

Quint. 8, 3, 62:

sonare,

id. 11, 3, 55:

exscreare,

id. 11, 3, 160:

maledicere,

Suet. Vit. 14 et saep.:

palam et clare,

id. Claud. 3; cf. Mart. 7, 92, 5.— Comp.:

clarius fabulari,

Suet. Calig. 22.— Sup.:

pisces clarissime audiunt,

Plin. 10, 70, 89, § 193; Vitr. 5, 3.—
II.
Trop.
1.
Mentally (acc. to II. A.), distinctly, intelligibly, clearly:

clare atque evidenter ostendere,

Quint. 8, 3, 86; cf. id. 4, 1, 1:

aliquid intellegere,

Plin. 37, 2, 6, § 16. — Comp.: eo clarius id periculum apparet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2; so,

clarius intellegi,

Quint. 2, 5, 7:

clarius elucebit,

id. 12, 1, 26:

clarius ostendemus,

id. 2, 17, 25 al. — Sup., Quint. 9, 1, 19.—
2.
Morally (acc. to II. B.), illustriously, honorably (very rare):

clarius exsplendescebat,

Nep. Att. 1, 3.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • Clarus — ist der Name von Johann Christian August Clarus (1774–1854), deutscher Mediziner Julius Clarus (1819–1863), deutscher Pharmakologe und Hochschullehrer Sextus Erucius Clarus († 146), römischer Politiker und Senator zur Zeiten Hadrians und des… …   Deutsch Wikipedia

  • CLARUS — in celebritatibus orta vox, quum victores per Praeconem calabantur, exemptâ vocali. Unde verbum Horatianum clarare, Carm. l. 4. Od. 3. v. 3. Illum non labor Isthmius Clarabit pugilem: non eques impiger Curru ducet Achaicô. Quo etiam Papinius… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Clarus — Clarus, Johann Christian August, geb. 1774 in Buch am Forst bei Koburg, wurde 1799 Privatdocent in Leipzig, 1803 Professor der Anatomte u. Chirurgie, 1810 ordentlicher Professor der Klinik u. Oberarzt am Jakobshospital, 1818 Stadt u.… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Clarus — (Joh. Christian Aug.), Medicinalrath und Professor der Medicin in Leipzig, geb. 1774 zu Buch in Franken, studirte in Leipzig Medicin, machte später wissenschaftliche Reisen u. wurde 1804 außerordentlicher Professor der Anatomie und Chirurgie in… …   Herders Conversations-Lexikon

  • clarus — index conspicuous, distinct (clear), open (in sight), patent, renowned, unambiguous …   Law dictionary

  • Clarus — For other uses, see Clarus (disambiguation). Clarus (Ancient Greek: Κλάρος Klaros) in the territory of Colophon in the Ionian coast of Asia Minor was a much revered, much famed cult center described by Pausanias (vii. 3, 1). Clarus was known… …   Wikipedia

  • Clarus, S. (7) — 7S. Clarus, (10. al. 1. 15. Oct. 4. Mai), erster Bischof von Nantes (Nantetum), der nach der wahrscheinlicheren Meinung im 3. Jahrhundert (nach Butlerim Jahre 280) von Rom mit dem Diakon Adeodatus nach Gallien kam, und hier das Evangelium… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • Clarus, S. (1) — 1S. Clarus, (1. Jan.), franz. St Clair, Abt des Klosters St. Marcellus zu Vienne in der Dauphiné, wurde nach dem Tode seines Vaters von seiner Mutter, die eine überaus gottesfürchtige Frau war, in der Tugend und Frömmigkeit erzogen, und endlich… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • Clarus, S. (10) — 10S. Clarus, (8. Nov.), ein Priester zu Tours, wurde im 4. Jahrhundert in einer vornehmen und reichen Familie geboren, verließ aber die Ehren und Freuden der Welt, um sich unter der Leitung des hl. Bischofs Martinus von Tours dem gottseligen… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • Clarus, S. (2) — 2S. Clarus, (1. Jan. al. 1. Febr.), ein Mönch, oder, wie Einige wollen, ein Abt zu Seligenstadt in der Diöcese Mainz, von dem man nur weiß, daß er in geistlichen und weltlichen Wissenschaften wohl bewandert gewesen, daß er aber, allem Haschen… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • Clarus, S. (3) — 3S. Clarus, (1. Jan. al. 4. Mai), war nach Einigen ein Bischof und Bekenner, nach Andern ein Abt, und wird zu Vallis regia bei Genua verehrt. Da Tritheim in der Chronik von Hirschau von ihm beim Jahre 1043 spricht, so ist er wahrscheinlich in… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”